خوش آمدید

شرکت های تجاری

شرکت در قانون تجارت تعریف نشده است و قانون مدنی در ماده 571 این گونه تعریف کرده است: شرکت عبارت است از مجموعه حقوق مالکین متعدد در یک شیء به صورت تقسیم شده. این تعریف شامل همه شرکت ها و توزیع ها می شود، زیرا شرکتی که چندین شرکت دارد با پرداخت مبلغ معینی یک قنات یا راه سازی را تشکیل می دهد و همچنین توزیعی که چند نفر در یک خانه دارند و هر کدام صاحب چند نفر هستند. دانگ ها، هر دو در تعریف فوق گنجانده شده اند. حال اگر بخواهیم شرکت را از توزیع جدا کنیم. باید اینطور تعریف کنیم: شرکت قراردادی است که به موجب آن شرکا متعهد می شوند چیزی را در شرکت بگذارند و در منافع آن شریک شوند. و نیز تقسیم اجتماع حقوق مالکین متعدد در یک شیء واحد به طور مشترک بدون قصد منفعت. تعریف شرکت و توزیع

طبق ماده 572 مذکور، شرکت یا اختیاری است یا اجباری.

قانون مدنی شرکت اختیاری را در ماده 573 و شرکت قهری را در ماده 574 تعریف کرده است:

شرکت اختیاری

شرکت اختیاری یا در اثر عقد و یا در نتیجه شرکایی از قبیل اختلاط اختیاری یا قبول مالی مشترک در مقابل اعمال چند نفر و نحوه آنها حاصل می شود.

شرکت اجباری

شرکت قهری جامعه ای از حقوق مالکان است که در نتیجه ادغام یا ارث به دست می آید.

از مطالب فوق معلوم می شود که در قانون مدنی هم شرکت و هم شرکت را شرکت می نامند.

در تعریف شرکت ذکر شد که قراردادی است که شرکا برای تقسیم سود سرمایه منعقد می کنند. نباید تصور کرد که شرکت صرفاً انتفاعی است و به زیان و زیان توجهی ندارد. بلکه ممکن است شرکت زیان هم داشته باشد ولی چون قصد شرکاء شریک ضرر و زیان نیست زیرا عقلایی نیست که افراد شرکتی تشکیل دهند که باید زیان و زیان آن را داشته باشند لذا در تعریف فوق وجود دارد. ذکر ضرر نیست و چون احتمال ضرر هم داده شده است به همان نسبت تقسیم سود اگر ضرر هم شود قابل تقسیم است مگر اینکه شرط شده باشد.

در تعریف فوق اجتماع حقوق مالکین را بدون قصد منفعت مشترک دانستیم. از این تعریف نباید تصور کرد که جامعه در حال گسترش حقوق مردم در چیزهایی است که هیچ منفعتی ندارد، اما قاعدتاً پولی که منفعتی ندارد، قیمتی ندارد. این است که عمل تقسیم بدون قصد منفعت باشد، نه اینکه هر یک از شرکا از سهم مشاع خود منتفع نشوند.

تفاوت بین شرکت و توزیع

از تعریف فوق مشخص شد که شرکت، جامعه شرکا به قصد منفعت است و قصد منفعت در توزیع وجود ندارد. تفاوت های دیگر آنها به شرح زیر است:

شرکت در نتیجه یک قرارداد و اختیار تشکیل می شود، مانند شرکتی که برای حفر قنات تأسیس می شود. اما غالباً ممکن است تقسیم اجباری باشد، مانند حقی که ورثه پس از فوت وارث در ترکه او می یابند، یا در اثر وزش باد یا اشتباه، دو گاوآهن متعلق به دو نفر با هم مخلوط می شوند.

شرکت برای مدت معین یا نامحدود تشکیل می شود و معمولاً شرکا جز در موارد ضروری یا به حکم دادگاه نمی توانند سهم خود را تخصیص دهند ولی در تقسیم هر شریک هر وقت بخواهد می تواند سهم خود را تخصیص دهد.

در شرکت انتقال سهم الشرکه مشروط به تشریفات است و در برخی از آنها رضایت سایر شرکا الزامی است ولی انتقال سهم مشاع از محدوده هر یک از شرکا

تفاوت شرکت های تجاری و حقوقی

شرکت های تجاری برای اهداف تجاری تشکیل می شوند به همین دلیل مزایا و تفاوت هایی با سایر شرکت ها دارند که در زیر بیان می شود:

شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی هستند که به شخصیت شرکا بستگی ندارد و خود شرکت نیز توانایی تجارت دارد و دارای اموال و حقوق است اما در سایر شرکت ها شخصیت حقوقی وجود ندارد و اموال شرکت به صورت مشترک متعلق است. به شرکا

قانون شرکت های تجاری را تحت امر خصوصی قرار داده و حتی نوع و شکل آنها را به 7 نوع محدود کرده است و برای هر منظور مقرراتی دارد، اما شرکت های حقوقی تابع اراده شرکا هستند و به هر نحوی که بخواهند انجام می شود. مشروط بر اینکه خلاف قانون مدنی نباشد می توانند شرکت تشکیل دهند.

هر گاه شرکت تجارتی قادر به پرداخت دیون خود نباشد مقررات ورشکستگی مانند تاجران بر آن اعمال می شود اما در سایر شرکت ها چنین مقرراتی وجود ندارد بلکه هر یک از شرکا به میزان سهم خود مسئول پرداخت دیون شرکت می باشد. به همین دلیل در صورت عدم توانایی در پرداخت، مفاد توقیف اقامه شده استبرای او اعمال خواهد شد.

شرکت های تجاری مانند بازرگانان دارای وظایفی مانند الزام داشتن دفاتر تجاری و ثبت تجاری و غیره می باشند که سایر شرکت ها از این قسمت مستثنی هستند.